Koło dwumasowe – czym jest i dlaczego się psuje?

Koło dwumasowe jest obecnie montowane w prawie każdym samochodzie. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z benzyną czy dieslem. Koło dwumasowe jest nie tylko kołem zamachowym, ale także potężnym tłumikiem drgań. Dlaczego naprawa koła dwumasowego jest tak droga oraz jak przedłużyć żywotność tego elementu? 

Dlaczego stosuje się koło dwumasowe?

Koło dwumasowe było niezbędne w silnikach diesla, gdzie wibracje spowodowane pracą jednostki napędowej były tak duże, że było to nieprzyjemne dla pasażerów. W tym celu wymyślono stworzenie koła zamachowego które jednocześnie będzie tłumić drgania. Pierwsze dwumasy powstały w latach 80. i były tylko w silnikach wysokoprężnych. Obecnie dwumas stosowany jest w prawie każdym nowym silniku. Związane jest to z faktem, że technologia produkcji silników poszła mocno do przodu – silniki są bardzo lekkie, przez co łatwo wpadają w wibracje. Koło dwumasowe ma więc za zadanie tłumić drgania i przenosić moment obrotowy do skrzyni biegów. Działanie to chroni skrzynię biegów przed wibracjami, a także zwiększa komfort podróżowania.

Budowa dwumasy

Koło zamachowe dwumasowe składa się z kilku elementów, takich jak:

• masa pierwotna,
• sprężyny łukowe,
• pokrywa,
• ślizgi,
• masa wtórna,
• łożysko ślizgowe,
• tarcza zabierakowa.

Do koła dwumasowego przylega także sprzęgło i docisk sprzęgła. 

Objawy uszkodzenia dwumasy

Poprawnie działająca dwumasa nie wydaje z siebie żadnych dźwięków. Uszkodzony dwumas natomiast, zaczyna stukać. Stukanie to jest słyszalne podczas zapalania i gaszenia silnika. Ponadto, do objawów dwumasy można zaliczyć:

• szarpanie auta podczas ruszania,
• drganie z komory silnika – odczuwalne zwłaszcza na biegu jałowym,
• stukanie podczas przyspieszania,
• zmiana biegów niemożliwa lub bardzo trudna.

Najpopularniejszą metodą na sprawdzenie, czy koło dwumasowe działa poprawnie jest jazda na niskich obrotach i wysokim biegu, np. 1200 obrotów/min na 6 biegu, a następnie wciśnięcie pedału przyspieszenia do oporu. Stukanie słyszalne podczas takiego manewru będzie nas informować o awarii dwumasy.

Żywotność dwumasy

Producenci deklarują, że koło zamachowe dwumasowe powinno z reguły wytrzymać około 150 tysięcy kilometrów. Niestety, w związku z tym że zużycie tego elementu jest mocno uzależnione od stylu jazdy, zdarza się że dwumas należy wymienić już po 80 tysiącach kilometrów. Co do zasady, gdy dwumasa zacznie stukać, to należy ją wymienić – ilość kilometrów nie powinna mieć w tym wypadku znaczenia.

Jak jeździć, by koło dwumasowe służyło długo?

Koło dwumasowe jest bardzo wrażliwe na styl jazdy. Odpowiednio używając samochodu można przedłużyć żywotność dwumasy nawet dwukrotnie! Najważniejszą informacją jaką należy przyswoić jest to, że dwumasa nienawidzi szybkiego przyspieszania z niskich obrotów – takie działanie powoduje, że przez ten element przenoszone są gigantyczne obciążenia. Dlatego też nie należy ruszać agresywnie – dużo lepiej jest ruszyć delikatnie i stopniowo zwiększać obroty. Warto jednak wspomnieć, że jazda na niskich obrotach także jest niezdrowa dla koła zamachowego – wtedy nieustannie tłumi ono przeciążenia i wibracje.

Część mechaników samochodowych uważa, że uruchamianie i gaszenie silnika z wciśniętym sprzęgłem przedłuża żywotność dwumasy.

Uszkodzona dwumasa – czy można jeździć?

W teorii można – w najlepszym wypadku nic się nie stanie. Bardziej prawdopodobna będzie jednak awaria skrzyni biegów oraz ekspresowe zużycie sprzęgła. Tak czy owak, zepsuta dwumasa skończy się dla nas wymianą całego zespołu sprzęgła, czyli koła dwumasowego, tarczy sprzęgła i docisku sprzęgła. Elementy te zawsze wymienia się razem. Koszt takiego zespołu to, zależnie od samochodu, to nawet kilka tysięcy złotych.