Układ kierowniczy – budowa, rola, najczęstsze awarie

Bez układu kierowniczego samochód nie będzie funkcjonalny. Najważniejszą zaletą samochodów jest bowiem zawiezienie nas dokładnie tam, gdzie chcemy. Bez układu kierowniczego samochód będzie mógł jechać tylko na wprost lub do tyłu. Stąd układ kierowniczy, który pozwala na wykonywanie wszelkich manewrów na drodze. Jak działa oraz jak jest zbudowany układ kierowniczy?

Budowa układu kierowniczego

Układ kierowniczy jest dość skomplikowanym zespołem elementów, których głównym zadaniem jest połączenie kierownicy z kołami tak, aby ruch kierownicy powodował wychylenie kół w kierunku obrotu kierownicy. Układ ten składa się z takich elementów jak:

• kierownica,
• kolumna kierownicza,
• wał kierowniczy z przegubami,
• przekładnia kierownicza,
• drążki i końcówki drążków kierowniczych,
• zwrotnice kół z kołami.

Ponadto, do tego układu należy również zaliczyć układ wspomagania kierownicy, który ma wydatny wpływ na komfort prowadzenia pojazdu. Układ wspomagania obniża poziom siły, jaki kierowca musi przyłożyć do kierownicy aby wymusić skręt kół, a w efekcie zmianę kierunku jazdy.

Układ kierowniczy składa się z wielu elementów połączonych razem – są one dopasowane tak, aby luz był niewyczuwalny. Przez tą dokładność często zdarza się, że że elementy układu kierowniczego ulegają uszkodzeniom.

Jak działa układ kierowniczy?

Układ kierowniczy pozwala na sterowanie kierunkiem podróży poprzez wychylenie kół. Dzięki temu podróżowanie samochodem jest w ogóle możliwe. Ponadto, układ kierowniczy pozwala również na:

• samoczynny powrót kół do położenia na wprost po skręcie,
• utrzymanie kierunku jazdy podczas jazdy po nierównościach,
• kierowanie pojazdem,
• pomaganie w tłumieniu drgań.

Układ kierowniczy jest skomplikowany w budowie, przy czym jego praca jest dość prosta. Kierownica połączona jest z kolumną kierowniczą, która mocuje całość do karoserii. Kierownica jest również połączona z wałem, który łączy się z przekładnią kierowniczą. Urządzenie to umieszczone jest za kołami, tuż przed ścianą grodziową. W przekładni dzieje się cała magia – wał kierowniczy połączony jest z zębnikiem, który dolega do listwy zębatej w przekładni. Obrót kierownicy powoduje obrót zębnika, który powoduje przesunięcie się listwy zębatej w jedną ze stron. Obrót kierownicy w prawo oznacza, że zębnik również obraca się w prawo, co oznacza wychylenie listwy zębatej w lewo. Dzięki temu, że przekładnia znajduje się za kołami, wychylenie listwy w lewo powoduje obrót kół w prawo. Ruch listwy zębatej jest przenoszony na koła za pomocą drążków kierowniczych i końcówek drążków kierowniczych, które łączą drążki ze zwrotnicami kół. Zwrotnica pozwala na swobodny ruch koła w płaszczyźnie pionowej – gdzie ruch jest tłumiony za pomocą zawieszenia, oraz pozwala na wychylenie koła – co pozwala na wybór kierunku jazdy.

Położenie przekładni kierowniczej jest w tym miejscu kluczowe – jeśli umieścilibyśmy przekładnię przed kołami, to auto jechałoby w kierunku przeciwnym do skrętu kierownicy.

Diagnostyka układu kierowniczego

Układ kierowniczy jest wrażliwym zespołem elementów. Odpowiada on za bezpieczeństwo oraz komfort. Mimo tak dużej odpowiedzialności, elementu składające się na układ kierowniczy lubią się psuć. Jeśli auto nie prowadzi się pewnie, podczas skrętu słychać stukanie lub auto samo skręca w jedną ze stron to znak, że należy przyjrzeć się układowi kierowniczemu. Nie warto zwlekać z diagnostyką i naprawą tych elementów, ponieważ naprawa jak i wymiana tych elementów jest dość droga.

Uszkodzenia układu kierowniczego bardzo często są efektem zbyt szybkiej jazdy po drogach mizernej jakości. Równie często zdarza się, że naprawa układu kierowniczego jest niezbędna przez nasze niepoprawne korzystanie z samochodu. Awaria układu kierowniczego w wyniku częstego kręcenia kierownicą na postoju to jedna z najczęstszych usterek, z jakimi mierzą się nasi mechanicy.